20. yüzyılı büyük yıkımlara uğratan araçsal akılla ilgili pek çok eleştiri yapıldı. hem batı dünyasında hem de islam dünyasında meydana gelen sorunları ele alırken kaba bir akılcılıkla yetinilmemesi gerektiği anlaşılmış durumda. artık hemen herkes ahlaken temellendirilmiş bir dünya görüşünü şu ya da bu şekilde benimsiyor.

faslı dil, mantık ve ahlak filozofu taha abdurrahman dinî amel ve aklın yenilenmesi adlı eserinde tam da bu konular üzerinde duruyor. islami uyanışa felsefi temeller kazandırmak amacıyla kaleme aldığı eserinde filozof, bunun yapılabilmesi için iki genel şart ileri sürer: ahlaki tecrübe ve yenilenmiş akli bir yöntem. ona göre tutarlı ve bütünleşmiş bir uyanış için bu iki husus tam manasıyla anlaşılmalıdır.

tarihin çizgisel değil ahlaki zamandan okumasını yapan taha abdurrahman, bilgiyi amelin kurucu esası, ameli de bilginin olgunlaşmış tamamlanışı şeklinde değerlendirir. söz ve uygulama arasındaki uyumsuzluklara dikkat çeken filozof, sadece islam dünyasını değil aynı zamanda batılı gelenekleri özellikle liberal batılı geleneği eleştirmektedir. tartışmanın en zayıf akılcılık biçiminden ahlaken zorlayıcı en güçlü akılcılığa doğru ilerlediği eser, islam felsefesinin ve teolojik metafiziğin öncüllerini, siyasileştirmeyi, tasavvufi uygulamaları, modern selefi tezahürü çeşitli boyutlarıyla ele alıyor. geleceğin yenilikçi yollarını üretecek ahlaki bir yöntemi belirgin kılıyor.