islâm'ın siyasi nizamı hakkında, yirmi yirmi beş seneden beri bir çok şeyler söylemek ve yazmak fırsatı elime geçti. konumuzun esasına ait ve bu köke bağlı veya kökle alâkalı konularda, teorik açıdan bir hayli şeyler ortaya koydum: bu iş hakkında daha iyi bilgi verip, daha etraflı bir şekilde anlatmak yoluna gittim. artık öyle bir aşamaya gelmiş oluyoruz ki, şu içinde bulunduğumuz zamanda, fiili ve pratik olarak islâm'da hükümetin nasıl olabileceğine dair plân çizilmiş bulunuyor. bu mevzular, uzun bir zaman süresince, çeşitli yerlerde birçok taraflarıyla her fırsatta anlatılarak izahları yapılmış; beyanat ve raporlar halinde, konferans şeklinde açıklanmış mevzulardır. bunların büyük bir kısmı da zaman zaman yazılıp, makaleler şeklinde ortaya konmuş ve neşredilmişlerdir. fakat şimdiye kadar, bu mevzular, hep bir araya toplanıp, müstakil bir kitap haline gelmemişti. bir kaç sene önce cenâb hurşid ahmed sahib, muhtelif mevzulardaki kaleme alıp yazdıklarım ve konferans şeklindeki konuşmalarımdan meydana gelen kısımları bir araya getirerek, düzenleyip yazılı hale getirerek, "islâmda hükümet" ismi altında bir eser hazırladı. fakat o zaman, elde bulunan bütün maddeleri ve mevzuları bir araya getirmek mümkün olmamıştı. ve bunların hepsi de yeterince işlenmiş sayılmazdı. bundan başka, bu eserde, teorik konularla "pakistan'da îslâmî bir hükümet" oluşturmak için yapılan çalışmalar sırasında, meydana gelen durumlar konunun dışında kalmıştı. şimdi, idare-i maarif-i islâmi, "islâm kültür dairesi" nin gözetimi altında cenâb hurşîd ahmed sahib, çalışmalara devam ederek benim bu hususa ait bütün yazı ve fikirlerimi bir araya topladı. iki kısma ayınp, düzenli ve yazılı bîr eser haline getirdi. ilk kısımda "islâmî hükûmet'e ait bütün teorik konular bir araya getirilmiştir. ikinci kısımda ise, "pakistan'da islâmi hükümet" kurma çalışmaları sırasında cereyan eden mevzuları ihtiva etmektedir. şimdi, islami hükûmet'in siyasi nazariyeleri ile bu hükümet nizamının bütün ameli ve pratik plânları, bir arada ve toplu olarak okuyucunun gözü önüne serilmiş bulunuyor. bu kitabın neşrinden önce okuyucular, değişik fırsatlarda ancak, bu madalyonun bir tarafını görmek imkânı içinde idiler. halbuki son çalışmalar neticesinde, madalyonun her iki tarafını da gözden geçirmek mümkün olduğu gibi, bu fikrin çeşitli cephelerini bu albümde seyretmeleri mümkün olacaktır. işte, eserin asıl faydalı tarafı da burasıdır. ben de, bu eseri, bu defa tekrar ve yeniden, tam olarak gözden geçirdim. kitabın hazırlayıcısı da benimle her bakımdan müşaverede bulunup, yeni düzen ve yazımda, bana danışarak çalıştı. ümit ederim ki, elde bulunan bu eser şimdiki haliyle sadece genel ve normal okuyucuların, faydalanmalarıyla kalmayıp aynı zamanda özel olarak, islâm ilimleri ile siyasi ilim talebeleri ve diğer araştırıcılar da büyük çapta istifâde etmiş olsunlar.