şems suresi 7’den 10’a kadar olan ayetlerde, her bir insanın kendisindebulunan olumsuz duygu ve dürtüleri tezkiye etmesi gerektiği; bakara suresi 129 ve 151, ali imran suresi 164 ve cuma suresi 2. ayetlerde ise, peygamberimizin ashabına kitabı ve hikmeti öğrettiği ve onları arındırdığı belirtilmiştir.

buradan, nefs tezkiyesinin, peygamberimizin öğrettiği kitap ve hikmet ile her bir müslüman’ın iç dünyasında gerçekleştirilecek bir süreç olduğunu söyleyebiliriz. tevbe suresi 108. ayette, peygamberimizin ashabı ile beraberliğinin ve toplu ibadetlerinin; onların dıştan bilinen dış kirlerden (içki, kumar, çirkin söz gibi) temizlenmelerine vesile olduğunu anlıyoruz. iç kirler (kibir, hased vs) ise, kişinin kulluk mücadelesi sürecinde, iç dünyasında gerçekleştireceği kişisel tezkiye süreci ile giderilebilecek kirler olup; bu tezkiyenin esası kur’an’da, pratiği nebevi sünnettedir.

derdimiz sadece bu dünyada bir şeyler kazanmaksa, bunun için islam’ı ve kulluğu kullanmamıza gerek yok, başka yollarla daha çok şeyler kazanabiliriz. derdimiz, sadece allah’ın rızasını ve cenneti kazanmaksa; ahlak konusu bizim için mutlak ve vazgeçilmez bir öneme sahiptir.