“islam dini, ideolojik oluşumunun başından beri "içeride" ve "dışarıya karşı" birlik konusunda ısrar etmiştir. yine de sosyolojik gerçekler, hicretin ilk yarım yüzyılından beri islam toplumunda birbirinden farklı cemaatlerin var olduğunu gösteriyor.

bu eser islam toplumunda cemaatlerin ilk teşekkül aşamalarına ışık tutmayı hedefliyor.

islam toplumunda siyasi-dini (fırkalar), mesleki (esnaf) ve özel karakterli halk cemaatlerinin (ehl-i zimmet) varlığı bir realitedir. bu çalışmanın gerekçesi, söz konusu cemaatlerin daha sonra darü'l-islam adı verilen kuşatıcı ve birleşik bir toplum oluşturmasıdır. hedefi ise, islam toplumunun tarihi sosyolojisini inceleyerek birlik düşünce ve pratiğinin külli ilkelerle nasıl diyalog kurduğunu ortaya koymaktır.