hadis ilimleri - tahriru ulumil hadis

hz. peygamber’den tevârüs eden nebevî sünnetin muhafazası konusunda mütekaddim dönemden günümüze kadar muazzam gayretler ortaya konulmuştur. kuşkusuz bu gayretlerin en önemli göstergelerinden biri de sahîh olan sünneti sakîminden ayrıştırmayı amaçlayan hadis usûlü ilmidir. bu ilim, islâm âlimlerinin sünnetin muhafazası sırasında dikkat ettiği ve sonrasında birer kaide olarak yerleşen birtakım prensipleri, terimleri tarif etmektedir. diğer şer‘î ilimler gibi hadis usûlü ilmi de günden güne gelişmiş olmakla birlikte asıl kökünden yani mütekaddim hadis imamlarının ortaya koyduğu ilkelerden kopmamış, temeli sağlam bir ilimdir. “usûlsüz vusûl olmaz” deyiminden hareketle hadis usûlü ilminin, islâmî ilimlerde söz sahibi olmak isteyenler için vazgeçilmez bir kaynak olmayı hak ettiğini söylemek mümkündür. ibnü’s-salâh eş-şehrezûrî’nin ulûmü’l-hadîs isimli eserinden sonra bu alandaki eserler birbirini taklit ve tekrar eden eserler silsilesine dönüşmüştür. bu durumu fark eden çağdaş muhakkik âlimlerimiz, hadis ilmini tecdîd için kollarını sıvamış ve son derece kıymetli eserler kaleme almışlardır. tercümesini sunduğumuz abdullah b. yûsuf el-cüdey‘in tahrîru ulûmi’l-hadîs adlı kitabı da bu amaca hizmet eden bir çalışma olarak göze çarpmaktadır. kitapta ağırlıklı olarak mütekaddim hadis ulemâsının prensip ve görüşlerine yer verilmiş, müteahhirûnun eserlerinden de istifade edilmiştir. nakledilen her bilgi tahkik süzgecinden geçmiştir. ilk önce hadis ilmi ve tarihi hakkında bilgi verilmiş, söyleyeni ve isnad sayısı açısından hadis çeşitlerinin incelendiği hazırlık aşamasının ardından kitap “hadis inceleme usûlü” ve “gizli illet tenkidi” olmak üzere iki üniteye ayrılmıştır. hemen her mesele, örneklerle zenginleştirilerek konuların daha açık bir şekilde anlaşılması kolaylaştırılmıştır.