türkçe’ye çevrilmeye ve okuyucunun istifadesine sunulmaya en layık eserlerden biri, muhammed b. cerîr et-taberî’nin (ö. 310/923) câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-kur’ân adlı tefsiridir. islam tefsir klasiklerinden biri olan bu kitap; tefsir, hadis, fıkıh, kıraat, arap dili, kelam ve tarih gibi bütün islami ilimlerde ciddi bir yeri olan taberî’nin kendisinden önceki yaklaşık üç asırlık tefsir birikimini bir araya getirdiği bir tefsirdir. taberî bu tefsirinde kendisinden önce yazılmış sayısı yüzleri bulan, kimi günümüze ulaşıp kimi ulaşmayan eserlerdeki görüşleri bir araya getirmiştir. bunun yanı sıra göz önünde bulundurduğu sağlam esaslarla bu görüşlerin kur’an’ın tefsiri olmaya uygun olup olmadığını delilleriyle ortaya koymuştur. bütün bu çabalarıyla taberî “hâzâ müfessir!” denmeye layık bir müfessir olarak muhalled tefsirini vücuda getirmiştir. nitekim imam nevevî, “ümmet, taberî tefsiri gibi bir tefsirin yazılmadığında icma etmiştir” demiştir. tefsir kendisinden sonra yazılan hemen bütün tefsirlere kaynaklık etmiş, tefsir ilminin bir temel taşı olarak ilmî çevrelerdeki etkinliğini her zaman korumuştur.
şimdiye kadar taberî tefsiri’nin türkçe’ye tam bir tercümesi yapılmamıştır. piyasada mevcut iki çeviriden biri tefsirin muhtasarının çevirisi iken, diğeri pek çok şahsî tasarruf ve kimi zaman tefsirde olmayan rivayetlerin ziyadesi ile yapılmış bir çeviridir. her iki çeviri de tefsirin gerçek hüviyetini ortaya koymaktan ve taberî’nin inşa ettiği o muhteşem abideyi yansıtmaktan uzaktır. bu sebeple gerek yüce kitabımız kur’an-ı kerim’i anlama faaliyetinin en önemli kaynaklarından birini okumak isteyen genel okuyucunun gerekse islami ilimlerin genelinde ve tefsir ilminde araştırma yapan kişilerin taberî tefsiri’nden tam anlamıyla istifade edebilmeleri için tefsirin tahkikli bir neşrinden, gerektiği yerlerde diğer tahkikli neşirlerinden de faydalanılarak baştan sona tercüme edilmesi düşünülmüştür. çeviri tefsir akademisyenleri ve islami ilimlerde yetkin isimlerden oluşan bir heyet tarafından yapılmıştır. elinizdeki çeviri böyle bir gayretin ürünüdür.