kuran yorumunda beyan ilmi

“rahman kur’an’ı öğretti, insanı yarattı, ona beyanı talim etti.” kur’an, insanın gayesi için, beyan da kur’an’ın anlaşılması için talim edilmiştir. dolayısıyla beyan hem kur’an’ın anlaşılmasına hem de insanın kemaline sebeptir. beyan sayesinde kendisini ifade edebilen insan, yine bu sayede kur’an’ı anlamakta ve öğrenmektedir. kur’an, nazil olduğu topluma hakikatlerini beyan etmek için onların dil yapısını en mükemmel şekilde kullanmış, onların diliyle onlara hitap etmiştir. bu nedenle kur’an’ın anlaşılması ve yorumlanması nüzul dönemindeki arap toplumunun beyan özelliklerinin bilinmesine bağlıdır. bunun için de hem kur’an’ın hem de onun nüzul çağında yaşayan insanların beyan tarzlarının anlatıldığı belagat ilminin öncelikli öğrenilmesi gerekir.

belagat ilmi müstakil bir ilim olarak teşekkül ettikten sonra üç alt başlık olarak incelenir olmuştur. bunlar; beyân, me‛ânî ve bedî‛ ilimleridir. bunların içerisinde de en beliğ olanı ve kur’an’ın hayran bırakan söylemlerinin anlaşılmasında en büyük katkıyı sunan beyan ilmidir. bu çalışmada, kur’an’ın doğru anlaşılması ve yorumlanmasına katkısı ve etkisi bakımından beyan ilmi incelenmiştir. öncelikle beyan ilminin konuları anlatılmış, sonrasında da bu konuların kur’an yorumuna etkisi örnek ayetlerle ortaya koyulmuştur. çalışmanın, özelde beyan ilmine genelde de belagat ilmine gayesel bir bakış açısıyla yönelmeye vesile olacağını umuyoruz.