islam hukukunda iyiniyetin korunması

hukuki işlemlerin geçerli olması ve hukuki işlemlere dayanılarak yapılan tasarrufların meşruiyet sınırları içerisinde kabul edilebilmesi için ilke olarak hukuk düzeninin ileri sürdüğü bazı şartların varlığı esastır. bu şartlarda bir eksiklik bulunması durumunda hukuki işlemin geçersizliği söz konusu olur. bununla birlikte bir kişinin mevcut hukuki eksiklikten haberdar olmaksızın yaptığı bir tasarrufun aynı hukuki müeyyideye tabi olup olmayacağı genelde birden fazla tarafı ilgilendiren önemli bir meseledir. iyiniyet kavramı işte bu noktada devreye girer.

modern hukuktaki dürüstlük ve iyiniyet kavramları köken itibariyle roma hukukundaki “bona fides” terimine dayanır. bona fides “başkasına zarar vermeme, kimseye kötülük yapmama” gibi değerleri içeren bir anlama sahiptir. fides kelimesinin latincede, iyiniyet ve dürüstlük şeklinde ayrıştırılmış olan iki anlamı da kapsayacak şekilde bir taraftan sadakat ve vefayı, diğer taraftan ise güven ve inancı ifade eden geniş anlamından söz edilir.

abdurrahman bulut “islam hukukunda iyiniyetin korunması” adını taşıyan bu çalışmada iyiniyet kavramını, islam hukuku açısından temellendiriyor ve iyiniyetin korunması meselesine dair fikrî arka planı ortaya koyuyor. hanefi mezhebi merkezli olmak üzere islam hukukunda iyiniyetin korunduğu temel bazı meseleleri tespit ederek bu konulardaki iyiniyet hükümlerini detaylı bir şekilde tahlil ediyor. çalışma iyiniyet kavramını esas olarak fıkıh boyutuyla ele alıyor olsa da islam hukuku ile türk hukuku arasında mukayeseler yapmasıyla modern hukuka uzanan bir pencere de sunuyor.